Uczucia niekontrolowane

Ludowa mądrość głosi, że serce nie sługa. I niby każdy się z tym zgodzi, zwłaszcza w licznych przypadkach nieodwzajemnionej miłości. Gorzej, gdy uczucia odbiegają od powszechnie panującego stereotypu lub mogą niechcący zranić drugą osobę. 

Oglądam kolejny odcinek ulubionego serialu. W uproszczeniu: główny bohater, pracujący w serwisie komputerowym, rozmawia z klientką, która oddaje telefon do naprawy. Jego przyjaciel zauważa, że coś między nimi zaiskrzyło i pyta się: "Myślowy zdrajca? Widziałem (...) jak zdradzałeś w myślach z dziewczyną z zepsutym telefonem", ponieważ kolega ma dziewczynę. Scena ilustruje stanowisko, z którym raz po raz się spotykam: że zakochanie się w innej osobie już jest zdradą, nawet jeśli nie towarzyszy temu pocałunek czy współżycie. Czasami też mężowie (stereotypowo pisząc) usprawiedliwiają skoki w bok stwierdzeniem, że "seks bez miłości to nie zdrada". Czy tylko mnie się wydaje, że w ten sposób stawiamy sprawę na głowie? Bijmy się w piersi za niekontrolowane uczucia, ale wybaczajmy sobie zachowania, na które jak najbardziej mamy wpływ.

Istnieją takie emocje, które dla jednych osób są na tyle oczywiste, że przyznawanie się do ich braku może uchodzić wręcz za faux-pas. Żeby się o tym przekonać, mnie wystarczy powiedzieć, że nie czuję przyjemności z jazdy autem. Część kierowców powie mi, że to nie przychodzi od razu. Natomiast pozostałym źrenice rozszerzą się do rozmiaru pięciozłotówki, a usta ułożą się w pytanie: "No, jak to?". Chyba powinnam za to posypać sobie głowę popiołem i oddawać hołd instruktorowi za to, że się ze mną męczy.

O ile z powyższymi stwierdzeniami można identyfikować się lub nie, to praktycznie wszyscy za oczywistą oczywistość uznają tezę, że każda matka kocha swoje dziecko. Gdy rodzicielka wyrzuca niemowlę do śmietnika, to zawsze można zrzucić czyn na karb depresji poporodowej lub od razu uznać kobietę za psychopatkę. Tymczasem według książki Elisabeth Badinter "Historia miłości macierzyńskiej" jeszcze 300 lat temu to wcale nie było takie oczywiste. Trudno było mówić o wykształceniu się więzi matka-dziecko, gdy zaraz po porodzie arystokratki oddawały noworodki mamkom. Ówczesne opiekunki niejednokrotnie porzucały własne potomstwo, za wychowywanie którego im nie płacono. Rzekomo wrodzony instynkt macierzyński zaczął się objawiać dopiero wtedy, kiedy zaczęto promować karmienie piersią i zajmowanie się dzieckiem przez rodzone matki. Co by się stało dzisiaj, gdyby koleżanka nam powiedziała, że nie kocha swojego dziecka? Zdziwienie i przekonywanie "tak tylko wydaje Ci się" byłoby najbardziej prawdopodobną reakcją i zarazem ucieczką od problemu. Zakładając jednak, że przyjaciółka nie żartuje, to przysłowie "serce nie sługa" jak najbardziej tutaj pasuje. Tylko, że to stwierdzenie nie ciśnie się nam na usta, bo kochanie dziecka to jej obowiązek. Choć na jego wykonanie nie ma wpływu.