Akwizytorzy medialni

Najpierw Duda, a teraz PiS wygrało wybory. Obywatele Zielonej Wyspy powierzyli władzę ugrupowaniu, które uchodzi za konserwatywne, homo- i ksenofobiczne z zapędami dyktatorskimi. Podobne decyzje w przeszłości wynikały z kiepskich warunków ekonomicznych i frustracji społeczeństwa. Wyniki wyborów zaskoczyły tych, którzy tego nie widzieli.


Cały obóz Zjednoczonej Prawicy powinien podziękować redaktorom "Gazety Wyborczej", "Newsweeka" i TVN za antypisowską kampanię, która przyczyniła się do ich wygranej. Zupełnie jakby Polacy chcieli zrobić na złość części mainstreamowych mediów. Między I a II turą wyborów prezydenckich nie wzięłam do ręki żadnej gazety, a po zwycięstwie Andrzeja Dudy przestałam czytać wstępniaki Tomasza Lisa w "Newsweeku". To nie oznacza, że głosowałam na PiS. Denerwowało mnie zacieranie się granic między publicystyką a akwizycją za lub przeciw konkretnemu ugrupowaniu. Ale to nie był największy grzech, który obniżył wiarygodność części nadawców.

Znacznie gorsze okazało się lekceważenie problemów społecznych. Dziennikarzy niezmiernie zaczęła dziwić różnica między samopoczuciem "wkurzonych" (którzy wbrew pozorom stanowią nie tylko elektorat Kukiza) a wskaźnikami ekonomicznymi. MAKROekonomicznymi, które mają duży wpływ na przedsiębiorców i inwestorów, ale niewielki na zarobki przeciętnego pracownika. Miliony Polaków pracujących na umowach śmieciowych nie odczuwają pozytywnych skutków wzrostu gospodarczego. Zarabiający na poziomie płacy minimalnej lub paręset złotych więcej nie dowierzają wysokości średniej krajowej, ponieważ o zarobkach więcej mówi mediana (na poziomie 1600 złotych netto). Nieliczni zwracają uwagę na to, jakie firmy bada GUS. A dziennikarze w swoich tekstach zwykle nie zaznaczają, że piszą o zarobkach brutto, od których należy odjąć jeszcze podatek i składki ZUS. Pod artykułami w Internecie widać potem komentarze oburzonych na fakt, że nauczyciel zarabia 2200 PLN brutto, a nikt nie sprawdzi w kalkulatorze płacowym, że do ręki dostaje ok. 1600 zł. Ogromne pieniądze, prawda? Odnoszę wrażenie, że redaktorzy podobnie interpretują podane liczby.

Problemy prekariuszy i kiepsko opłacanych pracowników nie znikają tylko dlatego, że media je ignorują. Polacy frustrują się, ale (zwykle) wiążą koniec z końcem. Część z nich hejtuje w Internecie, nieliczni próbują coś wskórać w niewydolnych instytucja państwowych. Inni szukają nowej pracy, ponieważ trudno o poprawę warunków w zakładzie, gdzie nie ma bądź nie można założyć związków zawodowych. Wkurzony obywatel głosuje na PiS, Kukiza lub inną partię spoza establishmentu. Pragnienie jakiejkolwiek zmiany jest tak duże, że Prawo i Sprawiedliwość rządzi samodzielnie przy stosunkowo wysokiej (jak na wybory parlamentarne) frekwencji. Brak udziału w wyborach stał się większym faux pas niż głosowanie na Kaczyńskiego, co widać chociażby po komentarzach na Facebooku. Media tworzą front anty-PiS, wyborcy - anty-PO.

Każda gazeta, stacja, portal ma swój profil: mniej lub bardziej prawicowy bądź lewicowy. Jeżeli jednak nie jest w stanie wyrazić swoich sympatii w sposób wyważony, odbiorcy odwracają się od niego. Przestają kupować, czytają wybiórczo, głosują inaczej. Część mediów poszła jednak o krok dalej, dopasowując wskaźniki ekonomiczne do własnej wizji gospodarki i świata. Jak czytelnik ma ufać rekomendacji pisma, jeżeli nie wierzy w jego diagnozę? Nie można zajmować się społeczeństwem i nie dostrzegać jego problemów.