Handel w niedziele

Czy w przyszłym roku w każdą sobotę będziemy stać w monstrualnych kolejkach? Wiele na to wskazuje. Większość Polaków chciałaby robić zakupy w niedzielę, bo… nie musi stać za ladą. Czy nowe prawo na zamówienie Kościoła katolickiego zwiększy frekwencję na Mszy świętej?

Pisząc ten tekst znalazłam kilka wersji projektu ustawy ograniczającej handel. Ostatnie doniesienia mówią o zamknięciu sklepów we wszystkie niedziele oprócz pierwszej i ostatniej w 2018 roku, a w kolejnych latach restrykcje mają się zwiększać. Nowe prawo ma wejść w życie 1 marca, ale już teraz budzi kontrowersje.

Badania pokazują, że naród chciałby zjeść ciastko i mieć ciastko. 76% badanych przez Kantar TNS popiera gwarancję 2 wolnych niedziel w miesiącu dla pracowników, ale bez konieczności wprowadzania zakazu handlu w te dni. Czy to się da pogodzić? Pytanie do przedsiębiorców. Sprzeciw wobec zakazu z jednej strony jest zrozumiały. Sama przestałam robić zakupy w soboty z powodu długich kolejek. Ale rozumiem ludzi pracujących po 10-15 godzin dziennie, którzy nie mogą sobie pozwolić na odwiedzenie sklepów w tygodniu.

Rząd przedstawia argumentację drugiej strony – pracowników handlu, którzy potrzebują wolnego tak samo jak biurowi. Ci ostatni często mają wolne weekendy i nie wyobrażają sobie pracować inaczej. Tymczasem zakaz handlu w święta, kiedy za ladą teoretycznie może stanąć tylko właściciel placówki, już teraz jest omijany. Wystarczy zatrudnić osobę na podstawie umowy cywilno-prawnej. Jeden ze sklepów (sieciowych) na moim osiedlu jest czynny w świątek, piątek i niedzielę.

Jakie będą skutki gospodarcze? Przekonamy się w przyszłym roku. Eksperci prognozują spadek dochodów państwa, sprzedaży detalicznej i wzrost bezrobocia. Moment wprowadzania zakazu jest i dobry (ze względu na niskie bezrobocie), i zły (mniejsze wpływy do budżetu przy wysokich wydatkach socjalnych). W krajach europejskich obecnie liberalizuje się zakaz handlu w niedziele, ale skutki tego trendu są marginalne.

Dlaczego akurat niedziela ma być wolna? Msze święte w większości parafii odbywają się codziennie, ale w Polsce nie ma tradycji chodzenia do kościoła w inne dni. Za to w weekend pracownicy sklepów mogą więcej czasu spędzić ze swoimi dziećmi, które od poniedziałku do piątku chodzą do szkoły. Więcej czasu na wypoczynek jest argumentem, który do mnie przemawia. Sama pisałam, że pracoholizm jest gorszy od faszyzmu.

Jednocześnie mam nieodparte wrażenie, że ustawa jest kolejnym prezentem dla Kościoła katolickiego. Wypowiedzi hierarchów są dosadne: „poprzez tolerowanie pracy w niedzielę zgadzamy się na obecność pogaństwa w naszym kraju”. Pogaństwo według słownika PWN to „wyznawanie religii niechrześcijańskiej, szczególnie politeistycznej.” Niech będzie, że handel w niedziele oznacza tolerowanie innych wyznań. I co z tego? Nie widzę żadnego dramatu w tym, że ktoś ośmiela się wyznawać inną religię niż większość. To jest problem biskupów, którzy nie są w stanie nawrócić cudzych lub zbłąkanych owieczek i zmusić je do słuchania pasterza. 

Około 48% Polaków robi zakupy w niedziele, a 40% uczestniczy w mszach świętych. Czy duchowni biorą pod uwagę to, że obie grupy mogą się pokrywać? Co to za problem pójść do Kościoła na 10, a po mszy zrobić zakupy? Kiedy wchodzę do dyskontu w niedzielę rano, to nigdy nie widzę tłumów. Co innego w sobotę, która jest dla mnie najgorszym dniem na zakupy spożywcze. Czy zamknięcie sklepów w niedziele sprawi, że wybiorę się do kościoła? Nie. Bo niby skąd ma się u mnie pojawić wiara, potrzeba jej pogłębiania oraz chęć uczestnictwa w religijnej wspólnocie? Z nudów? Kościół to się zna na motywacji. Już pędzę!